Dawka 2,5 mg. W standardowym leczeniu przewlekłej niewydolności serca stosuje się inhibitor ACE (lub antagonistę receptora angiotensyny II, jeśli pacjent nie toleruje inhibitorów ACE), lek β-adrenolityczny, leki moczopędne i w uzasadnionych przypadkach, glikozydy naparstnicy. Leczenie bisoprololem należy rozpoczynać u pacjentów w stabilnym stanie klinicznym (bez ostrej niewydolności serca). Leczenie przewlekłej niewydolności serca powinien prowadzić lekarz z doświadczeniem w tej dziedzinie. Faza dostosowania dawki. Leczenie bisoprololem stabilnej, przewlekłej niewydolności serca wymaga etapu dostosowania dawki. Leczenie bisoprololem należy rozpocząć od stopniowego zwiększania dawki, zgodnie z poniższym schematem: 1,25 mg raz/dobę przez 1-szy tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 2,5 mg raz/dobę przez następny tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 3,75 mg raz/dobę przez kolejny tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 5 mg raz/dobę przez 4 kolejne tyg. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 7,5 mg raz/dobę przez 4 kolejne tyg. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 10 mg raz/dobę w leczeniu podtrzymującym; maks. zalecana dawka wynosi 10 mg raz/dobę. W trakcie i po okresie ustalania dawki może wystąpić przejściowe nasilenie niewydolności serca, niedociśnienie tętnicze lub bradykardia. W trakcie ustalania dawki zaleca się uważne monitorowanie parametrów życiowych pacjenta (ciśnienie tętnicze, tętno) oraz objawów nasilenia niewydolności serca. Objawy te mogą wystąpić już w 1-szym dniu leczenia. Modyfikacja leczenia. Leczenie bisoprololem stabilnej, przewlekłej niewydolności serca jest z reguły długotrwałe. Jeśli maks. zalecana dawka nie jest dobrze tolerowana, można rozważyć jej stopniowe zmniejszanie. W przypadku przemijającego nasilenia niewydolności serca, niedociśnienia tętniczego lub bradykardii należy ponownie rozważyć dawkę jednocześnie podawanych leków. Może być również konieczne czasowe zmniejszenie dawki bisoprololu lub rozważenie jego odstawienia. Należy zawsze rozważyć wznowienie podawania i/lub zwiększenie dawki bisoprololu, gdy uzyska się stabilizację stanu pacjenta. Jeśli rozważane jest zakończenie leczenia, zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki, ponieważ nagłe odstawienie leku może prowadzić do ostrego pogorszenia stanu pacjenta. Zaburzenia czynności nerek lub wątroby. Brak danych dotyczących farmakokinetyki bisoprololu u pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca i zaburzeniami czynności nerek lub wątroby. Zwiększanie dawki u tych pacjentów wymaga szczególnej ostrożności. Pacjenci w podeszłym wieku. Nie ma konieczności dostosowania dawki. Dzieci i młodzież. Brak doświadczenia dotyczącego stosowania bisoprololu u dzieci, dlatego nie zaleca się jego podawania w tej grupie pacjentów. Dawka 5 mg i 10 mg. Nadciśnienie tętnicze i dławica piersiowa. Dawkowanie należy dostosować indywidualnie, biorąc pod uwagę częstość tętna pacjenta i skuteczność leczenia. Zalecana dawka początkowa to 5 mg raz/dobę. W razie konieczności dawkę dobową można zwiększyć do 10 mg raz/dobę. Maks. zalecana dawka wynosi 20 mg raz/dobę. W niektórych, łagodniejszych, przypadkach nadciśnienia tętniczego może być wystarczające podawanie dawki 2,5 mg raz/dobę. Zaburzenia czynności nerek lub wątroby. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (Cl_Cr <20 ml/min) i u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby dawka nie może być większa niż 10 mg/dobę. Doświadczenie dotyczące stosowania bisoprololu u pacjentów poddawanych dializie jest ograniczone, ale nie dowiedziono, aby zmiana dawkowania była u nich konieczna. Przerwanie leczenia. Nie zaleca się nagłego przerywania leczenia. Zmniejszanie dawki powinno odbywać się stopniowo, co tydz. o połowę, zwłaszcza u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. Stabilna przewlekła niewydolność serca. W standardowym leczeniu przewlekłej niewydolności serca stosuje się inhibitor ACE (lub antagonistę receptora angiotensyny II, jeśli pacjent nie toleruje inhibitorów ACE), lek β-adrenolityczny, leki moczopędne i w uzasadnionych przypadkach, glikozydy naparstnicy. Leczenie bisoprololem należy rozpoczynać u pacjentów w stabilnym stanie klinicznym (bez ostrej niewydolności serca). Leczenie przewlekłej niewydolności serca powinien prowadzić lekarz z doświadczeniem w tej dziedzinie. Faza dostosowania dawki. Leczenie bisoprololem stabilnej, przewlekłej niewydolności serca wymaga etapu dostosowania dawki. Leczenie bisoprololem należy rozpocząć od stopniowego zwiększania dawki, zgodnie z poniższym schematem: 1,25 mg raz/dobę przez 1-szy tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 2,5 mg raz/dobę przez następny tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 3,75 mg raz/dobę przez kolejny tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 5 mg raz/dobę przez 4 kolejne tyg. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 7,5 mg raz/dobę przez 4 kolejne tyg. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 10 mg raz/dobę w leczeniu podtrzymującym; maks. zalecana dawka wynosi 10 mg raz/dobę. W trakcie i po okresie ustalania dawki może wystąpić przejściowe nasilenie niewydolności serca, niedociśnienie tętnicze lub bradykardia. W trakcie ustalania dawki zaleca się uważne monitorowanie parametrów życiowych pacjenta (ciśnienie tętnicze, tętno) oraz objawów nasilenia niewydolności serca. Objawy te mogą wystąpić już w 1-szym dniu leczenia. Modyfikacja leczenia. Leczenie bisoprololem stabilnej, przewlekłej niewydolności serca jest z reguły długotrwałe. Jeśli maks. zalecana dawka nie jest dobrze tolerowana, można rozważyć jej stopniowe zmniejszanie. W przypadku przemijającego nasilenia niewydolności serca, niedociśnienia tętniczego lub bradykardii należy ponownie rozważyć dawkę jednocześnie podawanych leków. Może być również konieczne czasowe zmniejszenie dawki bisoprololu lub rozważenie jego odstawienia. Należy zawsze rozważyć wznowienie podawania i/lub zwiększenie dawki bisoprololu, gdy uzyska się stabilizację stanu pacjenta. Jeśli rozważane jest zakończenie leczenia, zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki, ponieważ nagłe odstawienie leku może prowadzić do ostrego pogorszenia stanu pacjenta. Zaburzenia czynności nerek lub wątroby. Brak danych dotyczących farmakokinetyki bisoprololu u pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca i zaburzeniami czynności nerek lub wątroby. Zwiększanie dawki u tych pacjentów wymaga szczególnej ostrożności. Wszystkie wskazania. Pacjenci w podeszłym wieku. Nie ma konieczności dostosowania dawki. Dzieci i młodzież. Brak doświadczenia dotyczącego stosowania bisoprololu u dzieci, dlatego nie zaleca się jego podawania w tej grupie pacjentów.

Tabl. należy przyjmować doustnie, raz/dobę, bez rozgryzania, popijając niewielką ilością płynu. Produkt leczniczy można przyjmować zarówno w trakcie posiłku, jak i przed jedzeniem. Powinien być przyjmowany zawsze o tej samej porze. Leczenie produktem leczniczym jest przeważnie długotrwałe.

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; ostra niewydolność serca i okresy dekompensacji niewydolności serca wymagające dożylnego stosowania leków inotropowych; wstrząs kardiogenny; blok przedsionkowo-komorowy II lub III stopnia u osób bez rozrusznika serca; blok zatokowo-przedsionkowy, zespół chorego węzła zatokowego; bradykardia (tętno poniżej 50 uderzeń/minutę) występująca przed rozpoczęciem leczenia; niedociśnienie tętnicze (ciśnienie skurczowe < 100 mmHg); ciężka astma oskrzelowa lub ciężka przewlekła obturacyjna choroba płuc; zaawansowane stadium zarostowych chorób tętnic obwodowych i zespół Raynauda; nie leczony guz chromochłonny nadnerczy; kwasica metaboliczna.

Produkt leczniczy należy stosować ostrożnie u pacjentów: ze skłonnością do skurczu oskrzeli, np. astmą oskrzelową i chorobami obturacyjnymi dróg oskrzelowych (należy jednocześnie stosować leki rozszerzające oskrzela, a w przypadku zwiększenia oporów w drogach oddechowych, co może okresowo występować u pacjentów z astmą, należy rozważyć zwiększenie dawek β₂-adrenomimetyków); z cukrzycą ze znacznymi wahaniami stężenia glukozy we krwi (bisoprolol może maskować objawy hipoglikemii); stosujących ścisłą dietę; z blokiem przedsionkowo-komorowym I stopnia; z dławicą Prinzmetala; z zarostowymi chorobami tętnic obwodowych (może wystąpić nasilenie dolegliwości, zwłaszcza na początku leczenia); z alergią w wywiadzie (bisoprolol, podobnie jak inne leki β-adrenolityczne, może zwiększać wrażliwość na alergeny oraz nasilać reakcje alergiczne); z nadczynnością tarczycy (bisoprolol może maskować objawy tyreotoksykozy); z guzem chromochłonnym nadnerczy (bisoprolol można stosować wyłącznie po podaniu leków α-adrenolitycznych); z łuszczycą, w tym również z łuszczycą w wywiadzie (bisoprolol można stosować po dokładnym rozważeniu korzyści i ryzyka); oraz u pacjentów, u których stosowane jest leczenie odczulające lub wziewne środki znieczulające. Brak doświadczeń ze stosowaniem bisoprololu u pacjentów z niewydolnością serca w następujących przypadkach:niewydolność serca II stopnia wg klasyfikacji NYHA; cukrzyca insulinozależna (typ I); niewydolność nerek ze stężeniem kreatyniny w surowicy > 300 umol/l; niewydolność wątroby; kardiomiopatia restrykcyjna; wrodzone choroby serca; wady zastawek serca powodujące znaczne zaburzenie hemodynamiki; zawał mięśnia sercowego w ciągu ostatnich 3 m-cy; pacjenci powyżej 80 lat. Nagłe odstawienie bisoprololu jest dopuszczalne tylko w przypadku zdecydowanej konieczności. Na początku leczenia konieczne jest regularne monitorowanie pacjenta. Produkt leczniczy zawiera laktozę. Nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lappa) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Reakcje na bisoprolol są osobniczo zmienne i u niektórych osób mogą ograniczać zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu, szczególnie na początku leczenia oraz bezpośrednio po zmianach dawkowania. Pacjenta należy poinformować, że w przypadku wystąpienia zawrotów głowy lub uczucia zmęczenia powinien unikać prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu.

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania bisoprololu: z lekami blokującymi kanał wapniowy, takimi jak werapamil oraz diltiazem, gdyż stosowanie tych leków razem z bisoprololem może mieć niekorzystny wpływ na kurczliwości mięśnia sercowego, przewodzenie przedsionkowo-komorowe i ciśnienie tętnicze; z klonidyną, z powodu ryzyka wystąpienia nadmiernego spowolnienia rytmu serca oraz zaburzenia przewodzenia bodźców w obrębie serca; po odstawieniu klonidyny może wystąpić nagłe zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi; z inhibitorami monoaminooksydazy (z wyjątkiem inhibitorów MAO-B), ponieważ podawanie ich jednocześnie z bisoprololem stwarza ryzyko nadmiernego zmniejszenia ciśnienia tętniczego krwi, ale także przełomu nadciśnieniowego. Należy zachować ostrożność stosując bisoprolol jednocześnie: z trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi, barbituranami, pochodnymi fenotiazyny lub innymi lekami zmniejszającymi ciśnienie tętnicze krwi, z powodu ryzyka wystąpienia nadmiernego zmniejszenia ciśnienia tętniczego krwi; z lekami hamującymi cyklooksygenazę, gdyż osłabiają działanie bisoprololu zmniejszające ciśnienie tętnicze krwi; z lekami cholinolitycznymi (w tym takryną), ponieważ może dojść do wydłużenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego; z glikozydami naparstnicy, z powodu ryzyka wystąpienia spowolnienia rytmu serca oraz wydłużenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego; z pochodnymi ergotaminy, ponieważ jednoczesne ich stosowanie nasila zaburzenia krążenia obwodowego; z innymi lekami β -adrenolitycznymi (również w postaci kropli do oczu), ponieważ występuje nasilenie działania obu leków; z lekami przeciwarytmicznymi należącymi do klasy I wg klasyfikacji Vaughana-Williamsa (np. dyzopiramid, chinidyna), gdyż bisoprolol może nasilać ich wpływ na czas przewodzenia przedsionkowego i nasilać ujemne działanie inotropowe; z lekami przeciwarytmicznymi należącymi do klasy DI wg klasyfikacji Vaughana-Williamsa (np. amiodaron), gdyż bisoprolol może nasilać ich wpływ na czas przewodzenia przedsionkowego; z lekami sympatykomimetycznymi, gdyż może prowadzić to do wzajemnego osłabienia działania terapeutycznego (w przypadku stosowania adrenaliny do leczenia reakcji alergicznych u pacjentów zażywających bisoprolol konieczne może być zwiększenie jej dawek); z lekami stosowanymi do znieczulenia ogólnego, ponieważ może dojść do osłabienia odruchowej tachykardii oraz zwiększenia ryzyka wystąpienia niedociśnienia tętniczego; jednoczesne stosowanie leków znieczulających i bisoprololu zmniejsza ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca podczas intubacji i początkowej fazy znieczulenia; przed ewentualnym zabiegiem chirurgicznym należy poinformować anestezjologa o leczeniu bisoprololem; z insuliną i doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi, gdyż bisoprolol może nasilać działanie hipoglikemizujące tych leków oraz maskować objawy hipoglikemii; z ryfampicyną, gdyż poprzez indukowanie enzymów wątrobowych metabolizujących bisoprolol może ona nieznacznie zmniejszać T_0,5 (zwykle nie powoduje to konieczności dostosowywania dawkowania); Połączenia do rozważenia: z meflochiną, z powodu ryzyka wystąpienia bradykardii.

Bisoprolol wywiera szkodliwe działanie farmakologiczne na przebieg ciąży i rozwój płodu / noworodka.Leki β -adrenolityczne zmniejszają przepływ łożyskowy, co może prowadzić do opóźnienia wzrostu płodu, śmierci wewnątrzmacicznej płodu, poronienia lub przedwczesnego porodu. U płodu lub noworodka mogą również wystąpić działania niepożądane związane ze stosowaniem tych leków, takie jak np. hipoglikemia czy bradykardia. Produktu leczniczego nie należy stosować w okresie ciąży jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne. Jeśli u kobiety w ciąży konieczne jest leczenie lekami β -adrenolitycznymi, należy (o ile to możliwe) stosować leki działające selektywnie na receptor β i-adrenergiczny. W trakcie leczenia należy kontrolować maciczno-łożyskowy przepływ krwi oraz wzrost płodu, a w przypadku stwierdzenia szkodliwego działania produktu leczniczego na przebieg ciąży lub płód należy rozważyć zmianę sposobu leczenia. Po rozwiązaniu ciąży należy kontrolować stan noworodka (hipoglikemia i bradykardia występują zazwyczaj w ciągu 3 dni od porodu). Nie wiadomo, czy bisoprolol przenika do mleka kobiecego. Z tego powodu nie zaleca się karmienia piersią w trakcie leczenia bisoprololem.

Częstość występowania działań niepożądanych w grupie otrzymującej placebo oraz grupie przyjmującej bisoprolol w badaniach klinicznych CIBIS II. Przedstawiono te działania niepożądane, które wystąpiły u co najmniej 5% pacjentów z badanej grupy, niezależnie od możliwego związku z przyjmowaniem leku lub placebo. Szczegóły patrz ChpL. Poniżej przedstawiono częstość występowania działań niepożądanych u pacjentów przyjmujących bisoprolol z powodu choroby niedokrwiennej serca i nadciśnienia (brak jest danych dotyczących działań niepożądanych u pacjentów stosujących bisoprolol z powodu stabilnej przewlekłej niewydolności serca). Zaburzenia układu nerwowego: (często) zawroty głowy, bóle głowy (wszystkie te objawy występują szczególnie często na początku leczenia, są zwykle lekkie i przemijają w ciągu 1-2 tyg.); (rzadko) omamy. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) uczucie zmęczenia, wyczerpanie; (niezbyt często) osłabienie. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) nudności, wymioty, biegunka, zaparcia. Zaburzenia naczyniowe: (często) uczucie marznięcia lub cierpnięcia kończyn; (niezbyt często) niedociśnienie posturalne. Zaburzenia mieśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (niezbyt często) kurcze mięśni. Zaburzenia serca: (niezbyt często) bradykardia, zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo-komorowego, nasilenie niewydolności serca. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (niezbyt często) skurcz oskrzeli u pacjentów z astmą oskrzelową lub obturacyjnymi schorzeniami dróg oddechowych w wywiadzie; (rzadko) alergiczny nieżyt nosa. Zaburzenia psychiczne: (niezbyt często) zaburzenia snu, depresje; (rzadko) koszmarne sny. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) reakcje nadwrażliwości (świąd skóry, nagłe zaczerwienienie twarzy, wysypka skórna). Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (rzadko) zapalenie wątroby. Badania diagnostyczne: (rzadko) zwiększenie aktywności aminotransferaz (AlAT, AspAT) w surowicy krwi. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (rzadko) zwiększenie stężenia triglicerydów w osoczu krwi. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (rzadko) zaburzenia potencji. Zaburzenia ucha i błędnika: (rzadko) zaburzenia słuchu. Zaburzenia oka: (rzadko) upośledzenie wydzielania łez (należy uwzględnić u pacjentów stosujących szkła kontaktowe); (bardzo rzadko) zapalenie spojówek. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo rzadko) ujawnienie się lub nasilenie łuszczycy, wysypki łuszczycopodobne, wypadanie włosów.

Brak danych dotyczących przedawkowania bisoprololu u pacjentów ze stabilną przewlekłą niewydolnością serca. Do najczęstszych objawów przedawkowania leków β -adrenolitycznych należą: zwolnienie czynności serca, niedociśnienie tętnicze, skurcz oskrzeli, ostra niewydolność serca oraz hipoglikemia. Dotychczas odnotowano nieliczne przypadki przedawkowania bisoprololu (maks. dawka wynosiła 2000 mg) - w ich przebiegu występowało zwolnienie czynności serca i/lub niedociśnienie tętnicze. W żadnym z tych przypadków przedawkowania nie stwierdzono trwałych następstw dla zdrowia. Istnieją duże różnice międzyosbnicze w zakresie reakcji na przyjęcie pojedynczej, dużej dawki bisoprololu, a pacjenci z niewydolnością serca są prawdopodobnie szczególnie wrażliwi. Metodą hemodializy można usunąć z organizmu tylko bardzo niewielką ilość bisoprololu. W przypadku przedawkowania preparatu należy odstawić i w zależności od potrzeb zastosować leczenie objawowe: bradykardia - należy podać atropinę dożylnie (gdy brak jest reakcji, można ostrożnie podać izoprenalinę lub inny lek o działaniu chronotropowo dodatnim; niekiedy konieczne może okazać się zastosowanie czasowej stymulacji serca). Niedociśnienie tętnicze - należy podać dożylnie płyny oraz leki zwiększające ciśnienie tętnicze krwi; niekiedy korzystne może być podanie glukagonu dożylnie. Blok przedsionkowo-komorowy II lub III stopnia - należy uważnie kontrolować stan pacjenta oraz podać izoprenalinę we wlewie dożylnym, ew. zastosować tymczasowo rozrusznik serca. Zaostrzenie zastoinowej niewydolność serca - należy podać dożylnie leki moczopędne, leki o działaniu inotropowym, leki rozszerzające naczynia krwionośne; Skurcz oskrzeli - należy podać leki rozszerzające oskrzela, np. izoprenalinę, leki pobudzające receptory β ₂-adrenergiczne i/lub aminofilinę. Hipoglikemia - należy podać dożylnie glukozę.

Bisoprolol jest kardioselektywnym lekiem β₁-adrenolitycznym. Jego powinowactwo do receptorów (β₂-adrenergicznych mięśniówki gładkiej oskrzeli i naczyń oraz receptorów β₂ odpowiedzialnych za regulacje procesów metabolicznych jest niewielkie, dlatego tylko w niewielkim stopniu wpływa na opory w drzewie oskrzelowym oraz na procesy metaboliczne regulowane przez receptory β . Selektywność w stosunku do receptora β₁ utrzymuje się nawet po przekroczeniu dawek terapeutycznych. Podobnie jak w przypadku innych leków β₁-adrenolitycznych, dokładny mechanizm działania bisoprololu w nadciśnieniu tętniczym nie jest do końca poznany. Wiadomo jednak, że bisoprolol znacząco zmniejsza aktywność reniny w osoczu krwi.

1 tabl. zawiera 5 mg lub 10 mg bisoprololu fumaranu.