Padaczka. Zazwyczaj dawka dobowa powinna być podzielona na kilka dawek. Podczas monoterapii kwasem walproinowym całkowita dawka dobowa może być również podana raz/dobę, wieczorem (do maks. 15 mg/kg mc./dobę). Dawka dobowa zależy od wieku i mc. pacjenta oraz indywidualnej wrażliwości na walproinian. Optymalna dawka zależy od kontroli nad napadami, a rutynowe badanie stężenia produktu w surowicy ma znaczenie pomocnicze w przypadku niedostatecznej kontroli napadów drgawkowych lub nasilenia się działań niepożądanych. Monoterapia. Dorośli. Dawka początkowa powinna wynosić 5-10 mg/kg mc./dobę, następnie powinna być stopniowo zwiększana o 5 mg/kg mc. w odstępach 3-7 dniowych, aż do uzyskania kontroli napadów. Następuje to zwykle, gdy dawka wynosi 20-30 mg/kg mc./dobę. Jeśli kontrola napadów nie zostanie osiągnięta w podanej dawce, dawkę można zwiększyć do 2500 mg/dobę. Dzieci. Dawka początkowa u dzieci wynosi 10-20 mg/kg mc., a dawka podtrzymująca - między 20 a 30 mg/kg mc. Dzieci o mc. większej niż 20 kg. Zalecana dawka początkowa wynosi 300 mg/dobę i powinna być zwiększana o 5 mg/kg mc. w odstępach 3-7 dniowych, aż do osiągnięcia kontroli napadów, zwykle wynosi 20-30 mg/kg mc./dobę. Dzieci o mc. mniejszej niż 20 kg. Z uwagi na potrzebę dostosowania dawki u dzieci oraz ryzyko zachłyśnięcia, ta postać produktu leczniczego nie jest odpowiednia. Dostępne są produkty lecznicze zawierające walproinian w postaci syropu doustnego, które zapewniają właściwe dawkowanie i nie powodują ryzyka zachłyśnięcia. Pacjenci w podeszłym wieku. Farmakokinetyka walproinianu może być u pacjentów starszych zmieniona. Dawkowanie powinno być uzależnione od stopnia kontroli napadów drgawkowych. Następujące dobowe dawki walproinianu sodu w leczeniu podtrzymującym są zalecane. Dzieci w wieku 7-11 lat o mc. ≈ 20-40 kg: 30 mg/kg mc. Dzieci w wieku 12-17 lat o mc. ≈ 40-60 kg: 25 mg/kg mc. Dorośli i osoby starsze o mc. ≥60 kg: 20 mg/kg mc. Pacjenci z niewydolnością nerek i/lub zaburzeniami czynności wątroby. Zmniejszenie dawki może okazać się konieczne. Dawkowanie powinno być dostosowane do klinicznego obrazu, ponieważ monitorowanie stężenia w osoczu bywa mylące. Leczenie skojarzone. Jeżeli w momencie rozpoczynania leczenia kwasem walproinowym pacjent przyjmuje już inny lek przeciwdrgawkowy, należy odstawiać go powoli. Zatem rozpoczęcie leczenia produktem leczniczym powinno następować stopniowo, a dawka celowa powinna zostać osiągnięta po około 2 tyg. Jeśli kwas walproinowy stosowany jest z produktem przeciwdrgawkowym, który powoduje zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (np. fenytoina, fenobarbital, karbamazepina), może być konieczne zwiększenie dawki kwasu walproinowego z 5 do 10 mg/kg mc./dobę. Gdy aktywność enzymów wątrobowych powróci do normy, możliwe jest utrzymanie kontroli nad napadami za pomocą zredukowanej dawki kwasu walproinowego. Jeśli jednocześnie podawane były barbiturany i gdy obserwuje się uspokojenie (szczególnie u dzieci), dawka barbituranu powinna być zmniejszona. Choroba afektywna dwubiegunowa. Nie przeprowadzono kontrolowanych badań klinicznych dotyczących stosowania kwasu walproinowego w leczeniu dwubiegunowej choroby afektywnej u dzieci, młodzieży i pacjentów w podeszłym wieku. Choroba afektywna dwubiegunowa (wyłącznie dorośli). Zalecana dawka początkowa to 600-900 mg/dobę podzielona na kilka dawek. Następnie dawkę należy stopniowo zwiększać co 2-4 dni i jednocześnie określać stężenie leku w osoczu (zazwyczaj stężenie lecznicze wynosi 50-125 mg/l), aż do uzyskania zadowalającej poprawy klinicznej lub wystąpienia działań niepożądanych. Zalecana dobowa dawka podtrzymująca wynosi 1000-2000 mg. Epizody maniakalne w chorobie afektywnej dwubiegunowej. Dorośli. Dawkę dobową powinien ustalić i sprawdzać indywidualnie lekarz prowadzący. Zalecana początkowa dawka dobowa wynosi 750 mg. Ponadto w badaniach klinicznych uzyskano zadowalający profil bezpieczeństwa po zastosowaniu dawki początkowej wynoszącej 20 mg walproinianu /kg mc. Postacie leku o przedłużonym uwalnianiu można podawać 1-2x/dobę. Dawkę należy zwiększać tak szybko, jak to możliwe, do uzyskania najniższego stężenia terapeutycznego zapewniającego pożądany efekt kliniczny. Aby ustalić najniższą skuteczną dawkę dla konkretnego pacjenta, dawkę dobową należy dostosować do odpowiedzi klinicznej. Średnia dawka dobowa wynosi zazwyczaj 1000-2000 mg walproinianu. Pacjenci otrzymujący dawki dobowe przekraczające 45 mg/kg mc. powinni pozostawać pod ścisłą obserwacją. Kontynuacja leczenia epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej powinna być dostosowywana indywidualnie tak, aby pacjent przyjmował najniższą skuteczną dawkę. Dzieci i młodzież. Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego w leczeniu epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej u pacjentów poniżej 18 rż. Dzieci i młodzież płci żeńskiej, kobiety w wieku rozrodczym. Leczenie walproinianem musi być wprowadzane i nadzorowane przez lekarza specjalizującego się w leczeniu padaczki lub choroby afektywnej dwubiegunowej. Walproinianu nie należy stosować u dzieci płci żeńskiej i kobiet w wieku rozrodczym, chyba że inne metody leczenia są nieskuteczne lub nie są tolerowane. Walproinian jest przepisywany i wydawany zgodnie z programem zapobiegania ciąży podczas stosowania walproinianu. Walproinian najlepiej przepisywać w monoterapii oraz w najniższej skutecznej dawce, jeśli to możliwe w postaci o przedłużonym uwalnianiu. Dawkę dobową należy podzielić na co najmniej 2 dawki pojedyncze.

Kaps. należy połykać w całości popijając wodą, w czasie lub po posiłku.

Nadwrażliwość na kwas walproinowy lub pozostałe składniki preparatu. Zaburzenia czynności wątroby lub trzustki.

Szczególnie ostrożnie stosować w następujących przypadkach: choroby wątroby w wywiadzie, choroby trzustki lub zaburzenia czynności szpiku kostnego, skaza krwotoczna, zaburzenie czynności nerek, wrodzone defekty enzymatyczne, ciężkie postacie napadów padaczkowych, upośledzenie umysłowe u dzieci, organiczne zmiany chorobowe mózgu, dzieci poniżej 2 lat (ze względu na większe ryzyko uszkodzenia wątroby w tej grupie chorych). Leczenie należy natychmiast przerwać w przypadku hipofibrynogenemii, zaburzeń krzepnięcia, 3-krotnego zwiększenia aktywności aminotransferaz, zwiększenia aktywności fosfatazy zasadowej lub stężenia bilirubiny we krwi, objawów przedmiotowych i podmiotowych toksycznego zapalenia wątroby, objawów zapalenia trzustki. Ostrożnie stosować w przypadku wykonywania zabiegów chirurgicznych lub stomatologicznych. Nie przeprowadzono kontrolowanych badań klinicznych u pacjentów powyżej 65 lat we wskazaniu: choroba afektywna dwubiegunowa. Nie należy nagle przerywać podawania leku. Przed rozpoczęciem leczenia, w przypadku zwiększania dawki oraz co 2 m-ce w trakcie leczenia, należy kontrolować parametry czynności wątroby, parametry krzepnięcia krwi oraz oznaczać aktywność amylazy i lipazy we krwi. Zaleca się również regularne monitorowanie czynności nerek i stężenia mocznika we krwi. Podczas stosowania leku nie należy prowadzić pojazdów i obsługiwać urządzeń mechanicznych; należy unikać spożywania alkoholu.

Kwas walproinowy wypiera fenytoinę, fenobarbital i diazepam z połączeń z białkami osocza, zwiększając stężenia frakcji wolnych tych leków. Metabolizm diazepamu ulega zahamowaniu pod wpływem kwasu walproinowego. Zwiększa się także stężenie prymidonu we krwi. Nasileniu ulega działanie etosuksymidu. Fenytoina, fenobarbital i prymidon zwiększają wydalanie i zmniejszają stężenie kwasu walproinowego we krwi. Równoczesne podanie karbamazepiny może zwiększyć lub zmniejszyć stężenie kwasu walproinowego we krwi. W rzadkich przypadkach jednoczesnego stosowania kwasu walproinowego z klonazepamem może dojść do wystąpienia napadów nieświadomości. Dlatego w przypadku stosowania kwasu walproinowego w skojarzeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi konieczne jest dokładne kontrolowanie stężenia leku we krwi. Równoczesne podawanie felbamatu prowadzi do zwiększenia stężenia kwasu walproinowego we krwi. Równoczesne podawanie lamotryginy zwiększa T_0,5 tego leku. Kwas walproinowy nasila działanie hamujące na OUN barbituranów, prymidonu, neuroleptyków i leków przeciwdepresyjnych oraz alkoholu. Działanie leków hamujących agregację płytek krwi (kwas acetylosalicylowy), heparyny oraz antykoagulantów z grupy kumaryny również ulega nasileniu. Wg kilku badań, salicylany wypierają kwas walproinowy z jego połączeń z albuminami osocza oraz wpływają na jego metabolizm, co może prowadzić do wystąpienia toksycznych stężeń kwasu walproinowego we krwi - problem ten ma znaczenie kliniczne szczególnie u dzieci. Równoczesne stosowanie leków hepatotoksycznych może nasilić działania niepożądane kwasu walproinowego na wątrobę. Nie są znane interakcje kwasu walproinowego z doustnymi środkami antykoncepcyjnymi.

W badaniach na zwierzętach wykazano potencjalne właściwości teratogenne kwasu walproinowego. U ludzi obserwowano wady cewy nerwowej. Z tego powodu podczas ciąży lek należy stosować w najmniejszych skutecznych dawkach. Należy unikać jednoczesnego stosowania kwasu walproinowego z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Podczas I trymestru ciąży nie należy rozpoczynać leczenia kwasem walproinowym; jeżeli kobieta ciężarna jest już leczona kwasem walproinowym, nie należy nagle przerywać leczenia ze względu na niebezpieczeństwo zwiększenia częstości napadów lub wystąpienia zagrażającego życiu matki i dziecka stanu padaczkowego. W przypadku wskazania innego niż padaczka, kwas walproinowy należy stosować w ciąży tylko po szczególnie ostrożnym rozważeniu korzyści dla matki i ryzyka dla płodu. Podczas stosowania preparatu nie zaleca się karmienia piersią.

Występują rzadko i zazwyczaj w przypadku przekroczenia we krwi stężenia 100 mg/l, lub gdy preparat jest stosowany w leczeniu skojarzonym. Najczęściej występują zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, anoreksja. Zgłaszano zwiększenie łaknienia, zwiększenie masy ciała, bóle brzucha, biegunkę i zaparcia. Rzadko obserwowano sedację, ból i zawroty głowy, stany depresyjne, agresję, ruchy mimowolne, niezborność, ataksję, zaburzenia koordynacji, drżenie, zaburzenia mowy, oczopląs, podwójne widzenie. W pojedynczych przypadkach, kilka dni po osiągnięciu stężenia terapeutycznego leku we krwi, obserwowano stan splątania, odrętwienie i śpiączkę; podejrzewano wystąpienie reakcji paradoksalnej u pacjentów z wcześniejszymi zaburzeniami psychicznymi. Zaburzenia hematologiczne obejmowały: trombocytopenię, hamowanie agregacji płytek krwi, neutropenię, limfocytozę, hipofibrynogenemię, w sporadycznych przypadkach także niedokrwistość i zahamowanie czynności szpiku. Obserwowano także hiperamonemię, zwiększenie stężenia glicyny we krwi i zmniejszenie stężenia karnityny. Bardzo rzadko występują skórne reakcje alergiczne. Zgłaszano pojedyncze przypadki wybroczyn, powstawania krwiaków podskórnych i przejściowej utraty włosów. Opisywano również występowanie zespołu podobnego do zespołu Reye'a. Często występują: zwiększenie aktywności AlAT, AspAT, LAP, gamma-GT, fosfatazy alkalicznej, stężenia bilirubiny, które zwykle normalizują się po dostosowaniu dawki. Bardzo rzadko donoszono o ciężkim uszkodzeniu wątroby, występującym niezależnie od dawki, w czasie pierwszych 6 m-cy leczenia. Ryzyko wystąpienia śmiertelnego uszkodzenia wątroby jest szczególnie zwiększone u dzieci poniżej 2 lat, leczonych jednocześnie kilkoma lekami przeciwpadaczkowymi lub u których występują wrodzone zaburzenia metabolizmu, ciężkie napady padaczkowe, upośledzenie umysłowe lub organiczne uszkodzenie mózgu. W bardzo rzadkich przypadkach obserwowano także choroby trzustki (ostre zapalenie trzustki) ze zwiększoną aktywnością amylazy i lipazy we krwi. Mogą występować obrzęki oraz rzadko bolesne miesiączkowanie i mlekotok.

Ostre zatrucie może prowadzić do śpiączki z arefleksją i ośrodkowym zatrzymaniem oddechu. W leczeniu stosuje się płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego oraz przeprowadzenie hemoperfuzji. Leczenie przy użyciu respiratora powinno być prowadzone w OIOM. Istnieją doniesienia na temat skuteczności naloksonu jako antidotum.

Lek o działaniu przeciwdrgawkowym - pochodna kwasu tłuszczowego. Mechanizm działania związany jest z wpływem na metabolizm kwasu gamma-aminomasłowego (GABA). Poprzez aktywację dekarboksylazy kwasu glutaminowego i hamowanie GABA-transaminazy dochodzi do znacznego zwiększenia stężenia GABA w pęcherzykach synaptycznych i szczelinie międzysynaptycznej. GABA hamuje wyładowania pre- i postsynaptyczne, zapobiegając uogólnieniu się wyładowań. Działanie psychotropowe kwasu walproinowego powoduje lepszą koordynację wzrokowo-motoryczną oraz poprawia zdolność koncentracji. Po podaniu doustnym lek wchłania się szybko z przewodu pokarmowego, osiągając maks. stężenie we krwi po 2-3 h po podaniu. Stan stacjonarny stężeń leku we krwi zostaje osiągnięty po 2-4 dniach w zależności od przerwy pomiędzy dawkami. 80-95% leku wiąże się z białkami osocza. Jedynie 1-3% podanej dawki jest wydalane z moczem w nie zmienionej postaci. Większość leku ulega glukuronizacji i oksydacji w wątrobie. Metabolity są wydalane z moczem. T_0,5 wynosi 9-16 h w zależności od cech osobniczych i jest wydłużony u chorych z niewydolnością wątroby.

1 kaps. zawiera 150 mg, 300 mg lub 500 mg kwasu walproinowego.