Jak stosować produkt leczniczy. Tabl. należy przyjmować w kolejności wskazanej na opakowaniu, codziennie, mniej więcej o tej samej porze. Przez 21 kolejnych dni należy przyjmować 1 tabl./dobę. Każde następne opakowanie należy rozpoczynać po 7-dniowej przerwie w przyjmowaniu tabl., podczas której wystąpi krwawienie z odstawienia podobne do miesiączkowego. Krwawienie to zazwyczaj rozpoczyna się na 2. lub 3. dzień po przyjęciu ostatniej tabl. i może nie zakończyć się przed rozpoczęciem następnego opakowania. Nie określono dotychczas bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego u młodzieży poniżej 18 lat. Brak dostępnych danych. Jak rozpocząć stosowanie produktu leczniczego. Brak stosowania hormonalnej antykoncepcji (w ciągu ostatniego miesiąca). Przyjmowanie tabl. należy rozpocząć w 1. dniu naturalnego cyklu miesiączkowego (tj. w 1-szym dniu krwawienia miesiączkowego). Można także rozpocząć stosowanie tabl. między 2. a 5. dniem cyklu, ale wówczas podczas 1-go cyklu zaleca się jednoczesne stosowanie metody barierowej przez pierwsze 7 dni przyjmowania tabl. Zmiana z innego złożonego hormonalnego środka antykoncepcyjnego (złożony doustny środek antykoncepcyjny (ang. COC), złożony system terapeutyczny dopochwowy lub system transdermalny, plaster). Kobieta powinna rozpocząć stosowanie produktu leczniczego następnego dnia po przyjęciu ostatniej tabl. aktywnej (ostatnia tabl. zawierająca substancje czynne) poprzednio stosowanego złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego, ale najpóźniej w dniu następującym po zwyczajowej 7-dniowej przerwie w przyjmowaniu tabl. lub po przyjęciu ostatniej tabl. placebo poprzedniego złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. W przypadku stosowania systemu terapeutycznego dopochwowego lub systemu transdermalnego, plastra kobieta powinna zacząć przyjmować produkt leczniczy w dniu ich usunięcia, ale najpóźniej w dniu, na który przypadałoby kolejne zastosowanie poprzednio stosowanego produktu. Zmiana z produktów zawierających tylko progestagen (tabl. zawierająca wyłącznie progestagen, iniekcja, implant) lub systemu terapeutycznego domacicznego uwalniającego progestagen (IUS). Zmiany z tabl. zawierających tylko progestagen można dokonać każdego dnia. Zmiany z implantu lub IUS należy dokonać w dniu ich usunięcia; zmiany z zastrzyku w momencie, w którym miała być wykonana następna iniekcja. We wszystkich przypadkach należy dodatkowo stosować barierową metodę antykoncepcji przez 1-sze 7 dni przyjmowania tabl. Po poronieniu w I trymestrze ciąży. Przyjmowanie tabl. należy rozpocząć niezwłocznie. W tym przypadku nie ma konieczności stosowania innych środków antykoncepcyjnych. Po porodzie lub poronieniu w II trymestrze ciąży. Pacjentce należy poradzić, aby rozpoczęła stosowanie tabl. w dniu 21.-28. po porodzie lub po poronieniu w II trymestrze ciąży. Jeżeli pacjentka rozpoczyna stosowanie tabl. później, należy jej doradzić, aby stosowała jednocześnie barierową metodę antykoncepcji przez 1-sze 7 dni przyjmowania tabl. Jeśli doszło już do stosunku, wówczas przed rozpoczęciem przyjmowania tabl. należy wykluczyć ciążę lub poczekać do 1-go krwawienia miesiączkowego. Pominięcie tabletki. Jeśli od pominięcia tabl. upłynęło mniej niż 12 h, ochrona antykoncepcyjna jest zachowana. Pominiętą tabl. należy przyjąć jak tylko pacjentka sobie o tym przypomni, a pozostałe tabl. powinna przyjmować jak zwykle. Jeśli od pominięcia tabl. upłynęło więcej niż 12 h, ochrona antykoncepcyjna może być zmniejszona. W przypadku pominięcia tabl. należy wziąć pod uwagę 2 następujące zasady: przyjmowania tabl. nie wolno przerywać na dłużej niż okres 7 dni; odpowiednie hamowanie osi podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikowej uzyskuje się po 7 dniach ciągłego przyjmowania tabl. Zgodnie z tym, w codziennej praktyce można udzielić następujących wskazówek: 1. tydz. kobieta powinna przyjąć ostatnią pominiętą tabl., jak tylko sobie o tym przypomni, nawet, jeśli oznacza to przyjęcie 2 tabl. jednocześnie. Następnie powinna kontynuować przyjmowanie tabl. o zwykłej porze. Przez kolejnych 7 dni należy jednocześnie stosować barierową metodę antykoncepcyjną, np. prezerwatywa. Jeżeli w ciągu poprzednich 7 dni doszło do stosunku, należy uwzględnić możliwość zajścia w ciążę. Im więcej tabl. zostało pominiętych i im bliżej było do regularnego okresu przerwy w przyjmowaniu tabl., tym większe ryzyko zajścia w ciążę; 2. tydz. kobieta powinna przyjąć ostatnią pominiętą tabl., jak tylko sobie o tym przypomni, nawet, jeśli oznacza to przyjęcie 2 tabl. jednocześnie. Następnie powinna kontynuować przyjmowanie tabl. o zwykłej porze. Jeżeli w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie tabl. były przyjmowane w prawidłowy sposób, nie jest konieczne stosowanie dodatkowych środków antykoncepcyjnych. W przeciwnym wypadku lub jeśli pacjentka zapomniała o przyjęciu więcej niż 1 tabl., należy zalecić aby stosowała dodatkową metodę antykoncepcji przez 7 dni; 3. tydz. ryzyko zmniejszenia skuteczności antykoncepcyjnej zwiększa się z powodu kolejnego zbliżającego się okresu przerwy w stosowaniu tabl. Zmniejszeniu skuteczności antykoncepcyjnej można zapobiec poprzez odpowiednie dostosowanie przyjmowania tabl. Jeżeli wybierze się jedną z opisanych poniżej dwóch możliwości nie jest konieczne stosowanie dodatkowych środków antykoncepcyjnych, pod warunkiem, że wszystkie tabl. były przyjmowane prawidłowo przez 7 dni poprzedzających pominięcie tabl. W przeciwnym wypadku pacjentce należy doradzić, aby zastosowała pierwszą z wymienionych możliwości i jednocześnie stosowała inną metodę antykoncepcji przez następne 7 dni. 1. Kobieta powinna przyjąć ostatnią pominiętą tabl., tak szybko jak tylko sobie o tym przypomni, nawet, jeśli to oznacza przyjęcie 2 tabl. jednocześnie. Następnie, powinna kontynuować przyjmowanie tabl. o zwykłej porze dnia. Po przyjęciu ostatniej tabl. z obecnego opakowania natychmiast rozpocząć następne opakowanie tj. nie robić przerwy między opakowaniami. Jest mało prawdopodobne, że krwawienie z odstawienia wystąpi przed zakończeniem drugiego opakowania, lecz plamienie lub krwawienie śródcykliczne może wystąpić podczas dni, kiedy kobieta przyjmuje tabl. 2. Można również zalecić kobiecie przerwanie stosowania tabl. z bieżącego opakowania. W takim przypadku powinna zrobić przerwę w przyjmowaniu tabl. na okres 7 dni, włącznie z dniami, kiedy pominęła tabl., a następnie kontynuować przyjmowanie tabl. z następnego opakowania. W przypadku, gdy po pominięciu tabletki, podczas 1-szej przerwy w przyjmowaniu tabl., nie wystąpiło krwawienie miesiączkowe, należy wziąć pod uwagę możliwość ciąży. Środki ostrożności w przypadku wymiotów lub ciężkiej biegunki. Jeśli w ciągu 3-4 h po przyjęciu tabl. wystąpią wymioty lub ciężka biegunka, tabl. mogła nie wchłonąć się całkowicie. W takim przypadku, należy zastosować zalecenia dotyczące pominięcia tabl. Jeśli kobieta nie chce zmieniać normalnego rytmu stosowania tabl., musi przyjąć niezbędną dodatkową tabletkę/tabletki z innego opakowania. Jak opóźnić krwawienie z odstawienia. W celu opóźnienia krwawienia z odstawienia, kobieta powinna rozpocząć stosowanie tabl. z następnego opakowania produktu leczniczego, bez okresu przerwy w przyjmowaniu tabl. Wystąpienie krwawienia z odstawienia można opóźnić tak długo jak to konieczne, aż do zakończenia drugiego opakowania. W tym czasie może wystąpić krwawienie śródcykliczne lub plamienie. Regularne stosowanie produktu leczniczego należy rozpocząć ponownie po zwykłym 7-dniowym okresie przerwy w stosowaniu tabl. W celu przesunięcia krwawienia z odstawienia na inny dzień tyg., niż w dotychczas stosowanym przez kobietę schemacie przyjmowania tabl., można zalecić skrócenie kolejnej przerwy w przyjmowaniu tabl. o tyle dni, o ile ma być przesunięte krwawienie z odstawienia. Im krótsza przerwa, tym większe ryzyko, że krwawienie z odstawienia nie wystąpi, a pojawi się krwawienie śródcykliczne i plamienie podczas przyjmowania tabl. z kolejnego opakowania(jak w przypadku opóźnienia wystąpienia miesiączki).

Nie należy stosować złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych w żadnym z niżej wymienionych stanów. Należy natychmiast przerwać stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, jeśli w trakcie ich przyjmowania po raz pierwszy wystąpi którykolwiek z niżej wymienionych stanów. Zakrzepica żył występująca obecnie lub w wywiadzie (zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna). Zakrzepica tętnic występująca obecnie lub w wywiadzie (np. zaburzenia krążenia mózgowego, zawał serca) lub objawy zwiastunowe (np. dławica piersiowa i przemijające napady niedokrwienia). Zaburzenia krążenia mózgowego występujące obecnie lub w wywiadzie. Obecność ciężkich lub licznych czynników ryzyka wystąpienia zakrzepicy tętnic: cukrzyca ze zmianami naczyniowymi,ciężkie nadciśnienie tętnicze, ciężka dyslipoproteinemia. Dziedziczne lub nabyte predyspozycje do wystąpienia zakrzepicy żylnej lub tętniczej, takie jak: oporność na aktywowane białko C, niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S, hiperhomocysteinemia i przeciwciała antyfosfolipidowe (przeciwciała przeciwkardiolipinowe, antykoagulant toczniowy). Zapalenie trzustki lub uprzednio wymienione w wywiadzie, jeżeli wiąże się z ciężką hipertrójglicerydemią. Ciężka choroba wątroby występująca obecnie lub w wywiadzie, aż do momentu powrotu wyników prób czynnościowych wątroby do wartości prawidłowych. Nowotwory wątroby obecne lub przebyte (łagodne lub złośliwe). Występowanie lub podejrzenie złośliwego nowotworu zależnego od hormonów płciowych (np. narządów płciowych lub piersi). Krwawienie z pochwy o nieznanej przyczynie. Migrena z ogniskowymi objawami neurologicznymi w wywiadzie. Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu leczniczego.

W przypadku obecności jednego ze stanów lub czynników ryzyka wymienionych poniżej, należy rozważyć czy korzyści wynikające ze stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych przeważają nad potencjalnym ryzykiem w każdym indywidualnym przypadku. Kwestie te należy przedyskutować z pacjentką przed podjęciem przez nią decyzji o rozpoczęciu stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Należy poinformować pacjentkę, o konieczności skontaktowania się z lekarzem w przypadku pogorszenia lub pojawienia się któregokolwiek z czynników ryzyka. W takim przypadku lekarz zdecyduje, czy należy przerwać stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Badania epidemiologiczne wykazały, że częstość występowania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne o małej zawartości estrogenu (<50 µg etynyloestradiolu) obejmuje 20-40 przypadków na 100 000 osobolat (ale to oszacowane ryzyko różni się zależnie od progestagenu) w porównaniu do 5-10 przypadków na 100 000 osobolat u kobiet, które nie stosują tych środków. Stosowanie każdego ze złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zwiększa ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) w porównaniu z sytuacją, gdy takie środki nie są stosowane. Dodatkowe ryzyko wystąpienia ŻChZZ jest najwyższe w 1-szym roku stosowania u kobiet, które wcześniej nie stosowały złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Ryzyko ŻChZZ związane z ciążą szacuje się na 60 przypadków na 100 000 ciąż. ŻChZZ powoduje zgon w 1-2% przypadków. Badania epidemiologiczne wskazują również na związek pomiędzy stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, a zwiększonym ryzykiem tętniczej choroby zakrzepowo-zatorowej (zawał mięśnia sercowego, przemijający napad niedokrwienia). Oszacowano, że całkowite względne ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w przypadku preparatów zawierających 30 µg etynyloestradiolu w połączeniu z dezogestrelem lub gestodenem w porównaniu z preparatami zawierającymi <50 µg etynyloestradiolu i lewonorgestrel, wynosi 1,5 i 2,0. Częstość występowania ŻChZZ w przypadku złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel i <50 µg etynyloestradiolu, wynosi w przybliżeniu 20 przypadków na 100 000 osobolat w przypadku kobiet stosujących te środki. Dla produktu leczniczego częstość występowania wynosi około 30-40 przypadków na 100 000 osobolat, tj. dodatkowe 10-20 przypadków na 100 000 osobolat w przypadku kobiet stosujących ten środek. Wpływ względnego ryzyka na liczbę dodatkowych przypadków jest największy w ciągu 1-go roku stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego, kiedy to ryzyko wystąpienia ŻChZZ jest najwyższe dla wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Dane epidemiologiczne nie sugerują mniejszego ryzyka ŻChZZ w przypadku złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających dezogestrel lub gestoden oraz 20 µg etynyloestradiolu, niż w przypadku preparatów zawierających 30 µg etynyloestradiolu. Wyjątkowo rzadko obserwowano wystąpienie zakrzepicy w innych naczyniach krwionośnych, np. żyłach i tętnicach wątrobowych, krezkowych, nerkowych, mózgowych lub siatkówkowych u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne. Nie potwierdzono jednoznacznie, czy występowanie tych zdarzeń jest związane ze stosowaniem hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Objawy zakrzepicy żylnej lub tętniczej mogą obejmować: nietypowy jednostronny ból i/lub obrzęk kończyny dolnej, nagły, silny ból w klatce piersiowej, promieniujący lub nie promieniujący do lewego ramienia, nagłą duszność, nagły napad kaszlu, inny niż zwykle, ciężki, długotrwały ból głowy, nagłą częściową lub całkowitą utratę wzroku, podwójne widzenie, niewyraźną mowę lub afazję, zawroty głowy, zapaść z lub bez drgawek ogniskowych, osłabienie lub bardzo wyraźne zdrętwienie obejmujące nagle jedną stronę lub jakąś część ciała, zaburzenia ruchowe, „ostry” brzuch. Kobietom stosującym złożone doustne środki antykoncepcyjne należy zwrócić szczególną uwagę na konieczność kontaktowania się z lekarzem w przypadku wystąpienia możliwych objawów zakrzepicy. W przypadku podejrzenia zakrzepicy, należy przerwać stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Ryzyko żylnych powikłań zakrzepowo-zatorowych u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne wzrasta wraz z: wiekiem, dodatnim wywiadem rodzinnym (żylna choroba zakrzepowo-zatorowa u rodzeństwa lub rodziców w stosunkowo młodym wieku). W przypadku podejrzenia dziedzicznej skłonności, należy przed podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego skierować pacjentkę do specjalisty; długotrwałym unieruchomieniem, poważnym zabiegiem chirurgicznym, jakimkolwiek zabiegiem chirurgicznym w obrębie kończyn dolnych lub ciężkim urazem. W takim przypadku należy przerwać stosowanie tabl. (w przypadku planowego zabiegu chirurgicznego, co najmniej 4 tyg. wcześniej) i nie wprowadzać ich ponownie przed upływem 2 tyg. po odzyskaniu całkowitej zdolności poruszania się. Należy rozważyć leczenie przeciwzakrzepowe; otyłością (BMI >30 kg/m²). Nie ma jednomyślności co do możliwej roli żylaków i zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych w początku lub rozwoju zakrzepicy żylnej. Ryzyko wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych tętnic lub zaburzeń krążenia mózgowego u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne wzrasta z: wiekiem,paleniem tytoniu (kobietom w wieku >35 lat należy zdecydowanie zalecić zaprzestanie palenia tytoniu, jeżeli chcą stosować złożone doustne środki antykoncepcyjne), dyslipoproteinemią, nadciśnieniem, występowaniem migreny, otyłością (BMI >30 kg/m²), dodatnim wywiadem rodzinnym (występowanie zakrzepicy tętnic u rodzeństwa lub rodziców w stosunkowo młodym wieku). W przypadku podejrzenia dziedzicznej skłonności, przed podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego należy skierować kobietę do specjalisty, zastawkową chorobą serca, migotaniem przedsionków. Obecność jednego poważnego czynnika ryzyka lub wielu czynników ryzyka, odpowiednio, chorób naczyń żylnych lub tętniczych może również stanowić przeciwwskazanie. Należy również brać pod uwagę możliwość leczenia przeciwzakrzepowego. Należy wziąć pod uwagę zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń zakrzepowo-zatorowych w okresie połogu. Inne stany medyczne, związane z zaburzeniami krążenia obejmują: cukrzycę, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe zapalne choroby jelit (choroba Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego) i niedokrwistość sierpowato-krwinkową. Zwiększenie częstości lub nasilenie bólów migrenowych podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (co może być objawem zwiastującym incydent sercowo-naczyniowy) musi prowadzić do rozważenia natychmiastowego odstawienia złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Niektóre badania epidemiologiczne wykazały zwiększenie ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy u kobiet długotrwale stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, jednak nadal nie wiadomo, w jakim stopniu na wyniki te wpływa zachowanie seksualne i inne czynniki, takie jak wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Metaanaliza 54 badań epidemiologicznych wykazała nieznaczne zwiększenie względnego ryzyka rozpoznania raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne. To zwiększone ryzyko stopniowo zmniejsza się w ciągu 10 lat po zakończeniu stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Ponieważ u kobiet w wieku <40 lat rak piersi występuje rzadko, zwiększenie liczby rozpoznanych przypadków raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne obecnie i w przeszłości jest niewielkie w porównaniu z ryzykiem zachorowania na raka piersi w ciągu całego życia. Wyniki tych badań nie dostarczyły dowodów istnienia związku przyczynowego. Obserwowany wzorzec zwiększenia ryzyka może wynikać z wcześniejszego wykrywania raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, z biologicznego efektu działania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych lub z obu tych powodów jednocześnie. Rozpoznane przypadki raka piersi u kobiet, które kiedykolwiek wcześniej stosowały lub aktualnie stosują złożone doustne środki antykoncepcyjne, wykazują zwykle mniejszy stan zaawansowania klinicznego niż u kobiet, które nigdy nie stosowały złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. U pacjentek stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne rzadko obserwowano łagodne nowotwory wątroby, jeszcze rzadziej złośliwe nowotwory wątroby. W pojedynczych przypadkach nowotwory te prowadziły do zagrażających życiu krwawień w obrębie jamy brzusznej. W przypadku wystąpienia u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne ciężkich dolegliwości bólowych w nadbrzuszu, powiększenia wątroby lub objawów krwawienia w obrębie jamy brzusznej należy w diagnostyce różnicowej wziąć pod uwagę nowotwór wątroby. Rozmiar włókniakomięśniaka macicy może zmienić się po podaniu złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. U kobiet z hipertrójglicerydemią lub wrodzonymi predyspozycjami do jej występowania może zwiększać się ryzyko zapalenia trzustki, jeśli kobiety te stosują złożone doustne środki antykoncepcyjne. Chociaż u wielu kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne obserwowano niewielkie podwyższenie ciśnienia krwi, rzadko dochodzi do klinicznie istotnego jego wzrostu. Wyłącznie w tych rzadkich przypadkach uzasadnione jest niezwłoczne odstawienie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Związek pomiędzy stosowaniem złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego i klinicznym nadciśnieniem nie został ustalony. Jeśli podczas stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego w przebiegu wcześniej istniejącego nadciśnienia, obserwuje się stały wzrost ciśnienia krwi lub w przypadku, gdy znaczący wzrost ciśnienia krwi nie poddaje się odpowiedniemu leczeniu przeciwnadciśnieniowemu, należy przerwać stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Jeśli jest to wskazane, złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą być ponownie włączone, jeżeli na skutek zastosowanego leczenia przeciwnadciśnieniowego wartości ciśnienia krwi unormują się. W czasie ciąży i podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, mogą wystąpić lub nasilić się następujące choroby (jednakże nie stwierdzono jednoznacznego związku między ich występowaniem, a stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych): żółtaczka i/lub świąd w połączeniu z cholestazą, powstawanie kamieni żółciowych, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, pląsawica Sydenhama, opryszczka ciężarnych, utrata słuchu z powodu otosklerozy. W przypadku ostrych lub przewlekłych zaburzeń czynności wątroby należy przerwać stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych do czasu normalizacji parametrów czynności wątroby. Nawrót żółtaczki zastoinowej i/lub związanego z nią świądu, które po raz 1-szy obserwowano w ciąży lub podczas wcześniejszego stosowania hormonów płciowych wymaga zaprzestania stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Mimo, że złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na obwodową oporność na insulinę i tolerancję glukozy, to nie ma dowodów konieczności zmiany schematu leczenia cukrzycy u diabetyczek stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne. Jednak, kobiety chore na cukrzycę przyjmujące złożone doustne środki antykoncepcyjne powinny być pod stałą kontrolą. Podczas stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego obserwowano pogorszenie depresji endogennej, padaczki, choroby Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Sporadycznie może pojawić się ostuda, szczególnie u kobiet, z ostudą w okresie ciąży w wywiadzie. Kobiety mające predyspozycje do występowania ostudy powinny podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych unikać ekspozycji na światło słoneczne oraz promieniowanie ultrafioletowe. Produkt leczniczy zawiera laktozę. Lek nie powinien być stosowany u pacjentek z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Przed zastosowaniem produktu leczniczego po raz pierwszy lub powtórnie należy przeprowadzić pełny wywiad lekarski (w tym wywiad rodzinny) oraz wykluczyć ciążę. Należy zmierzyć ciśnienie tętnicze krwi i przeprowadzić badanie przedmiotowe z uwzględnieniem przeciwwskazań do stosowania i ostrzeżeń. Pacjentki należy poinformować o konieczności uważnego zapoznania się z treścią ulotki i stosowania się do zaleceń w niej zawartych. Częstość i rodzaj kolejnych badań kontrolnych należy ustalić indywidualnie dla każdej pacjentki, zgodnie z zasadami obowiązującymi w praktyce. Pacjentki należy poinformować, że złożone doustne środki antykoncepcyjne nie chronią przed zakażeniem wirusem HIV (AIDS) ani przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Skuteczność złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może być obniżona w przypadku pominięcia tabl., wymiotów lub ciężkiej biegunki lub podczas jednoczesnego przyjmowania innych produktów leczniczych. W związku ze stosowaniem wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, może wystąpić nieregularne krwawienie (plamienie i krwawienie śródcykliczne), w szczególności w trakcie 1-szych m-cy. W związku z tym, ocena nieregularnych krwawień ma znaczenie dopiero po okresie adaptacyjnym obejmującym około 3 cykle. Jeśli nieregularne krwawienia utrzymują się lub pojawiają się po wcześniejszych regularnych cyklach, należy rozważyć inne niż hormonalne przyczyny i przeprowadzić odpowiednie badania diagnostyczne w celu wykluczenia procesu nowotworowego lub ciąży. Może to obejmować łyżeczkowanie. U niektórych kobiet nie występuje krwawienie z odstawienia podczas przerwy w przyjmowaniu tabl. Jednak, jeżeli złożone doustne środki antykoncepcyjne nie były stosowane zgodnie z instrukcją przed pierwszym brakiem wystąpienia krwawienia miesiączkowego lub nie wystąpiły dwa krwawienia z odstawienia, należy wykluczyć ciążę przed dalszym stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Produkt leczniczy nie ma wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Wpływ innych produktów leczniczych na produkt leczniczy. Interakcje między lekami prowadzące do zwiększenia klirensu hormonów płciowych mogą być przyczyną krwawienia śródcyklicznego i braku skuteczności antykoncepcyjnej. Działanie takie potwierdzono w stosunku do: pochodnych hydantoiny, barbituranów, prymidonu, karbamazepiny i ryfampicyny; oraz prawdopodobnie: okskarbazepiny, topiramatu, felbamatu, gryzeofulwiny i newirapiny. Mechanizm tej interakcji wydaje się wynikać z właściwości indukowania enzymów wątrobowych przez wymienione leki. Maks. aktywacja enzymów na ogół jest widoczna dopiero po 2-3 tyg. stosowania tych leków, ale może utrzymywać się przez co najmniej 4 tyg. po zakończeniu leczenia. Niepowodzenie działania antykoncepcyjnego obserwowano także podczas stosowania antybiotyków, takich jak ampicylina i tetracykliny. Mechanizm tego działania nie został wyjaśniony. Kobiety leczone krótkotrwale (do 1 tyg.) niektórymi z wyżej wymienionych grup leków lub pojedynczymi lekami, powinny stosować barierową metodę antykoncepcji jednocześnie ze złożonymi doustnymi środkami antykoncepcyjnymi, tj. przez cały okres czasu, kiedy jednocześnie z tabl. antykoncepcyjnymi stosowane są wyżej wymienione leki oraz przez 7 dni po zakończeniu stosowania tych leków. Kobiety przyjmujące ryfampicynę powinny stosować barierową metodę antykoncepcji przez cały okres leczenia, równocześnie z przyjmowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych oraz przez 28 dni po zakończeniu stosowania ryfampicyny. Jeżeli podczas stosowania któregokolwiek z wyżej wymienionych leków, skończą się tabl. złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego zawarte w danym opakowaniu, należy kontynuować przyjmowanie tabl. z nowego opakowania, opuszczając okres zwykłej przerwy w przyjmowaniu tabl. Stosowanie flunaryzyny zwiększa wrażliwość tkanki gruczołu sutkowego na prolaktynę, co stwarza ryzyko wystąpienia galaktorei. Stosowanie troleandomycyny może zwiększać ryzyko wystąpienia wewnątrzwątrobowego zastoju żółci u kobiet jednocześnie stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne. Eksperci zalecają zwiększenie dawki hormonów antykoncepcyjnych u kobiet, długotrwale leczonych lekami indukującymi enzymy wątrobowe. W przypadku, gdy stosowanie dużych dawek leków antykoncepcyjnych nie jest wskazane lub duże dawki okazały się niewystarczające lub niebezpieczne, np. w przypadku nieregularnego krwawienia, należy zalecić stosowanie innej metody antykoncepcji. Preparatów ziołowych zawierających ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum) nie należy stosować jednocześnie z produktem leczniczym, ponieważ może to prowadzić do utraty jego działania antykoncepcyjnego. Donoszono o występowaniu krwawienia śródcyklicznego i niechcianej ciąży. Przyczyną jest indukujące działanie ziela dziurawca zwyczajnego na enzymy metabolizujące lek. Efekt indukcji może utrzymywać się, przez co najmniej 2 tyg. po zakończeniu leczenia dziurawcem zwyczajnym. Jednoczesne podawanie rytonawiru z zawierającym stałe dawki złożonym doustnym środkiem antykoncepcyjnym prowadziło do zmniejszenia o 41% średniego pola pod krzywą [AUC] etynyloestradiolu. Należy rozważyć zwiększenie dawek złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających etynyloestradiol lub stosowanie innych metod antykoncepcji. Wpływ produktu leczniczego na inne produkty lecznicze. Złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na metabolizm innych substancji czynnych. Stężenie tych leków w osoczu i w tkankach może zwiększać się (np. cyklosporyna) lub zmniejszać się (np. lamotrygina). Stosowanie steroidowych leków antykoncepcyjnych może wpływać na wyniki niektórych badań laboratoryjnych, w tym parametry biochemiczne czynności wątroby, tarczycy, nadnerczy i nerek; osoczowe stężenia białek (transportowych), np. globuliny wiążącej kortykosteroidy i frakcje lipidowe/lipoproteinowe, parametry metabolizmu węglowodanów oraz parametry krzepnięcia krwi i fibrynolizy. Zmiany zazwyczaj pozostają w granicach laboratoryjnych wartości prawidłowych.

Produkt leczniczy jest nie wskazany do stosowania w ciąży. W przypadku zajścia w ciążę, stosowanie produktu leczniczego należy natychmiast przerwać. Rozległe badania epidemiologiczne nie wykazały zwiększonego ryzyka wad wrodzonych u dzieci urodzonych przez matki stosujące złożone doustne środki antykoncepcyjne przed zajściem w ciążę, ani nie wykazały działania teratogennego złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych przyjmowanych nieumyślnie we wczesnym okresie ciąży. Złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na karmienie piersią, ponieważ mogą zmniejszać ilość i zmieniać skład mleka kobiecego. Dlatego też, nie zaleca się stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych przez karmiące matki, aż do czasu odstawienia dziecka od piersi. Niewielkie ilości steroidów antykoncepcyjnych i/lub ich metabolitów mogą być wydzielane do mleka kobiecego podczas stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Takie ilości mogą wpływać na dziecko.

U wszystkich kobiet stosujących złożony doustny środek antykoncepcyjny wzrasta ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Zakażenia i zarażenia pasożytnicze: (rzadko) kandydoza pochwy. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) nadwrażliwość. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (często) zatrzymywanie płynów. Zaburzenia psychiczne: (często) zmniejszenie libido, obniżenie nastroju, zmiana nastroju; (rzadko) zwiększenie libido. Zaburzenia układu nerwowego: (często) ból głowy, zawroty głowy, nerwowość. Zaburzenia oka: (rzadko) nietolerancja soczewek kontaktowych. Zaburzenia ucha i błędnika: (rzadko) otoskleroza. Zaburzenia naczyniowe: (często) migrena, nadciśnienie; (rzadko) choroba zakrzepowo-zatorowa. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) nudności, wymioty. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) trądzik, wysypka, pokrzywka; (rzadko) rumień guzowaty, rumień wielopostaciowy, świąd, łysienie. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (bardzo często) nieregularne krwawienie; (często) brak miesiączki, tkliwość piersi, ból piersi, przerost piersi, krwotok maciczny; (rzadko) wydzielina z pochwowy, wydzielina z brodawek sutkowych. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo często) zwiększenie mc. U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne odnotowano następujące ciężkie działania niepożądane: żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, choroba zakrzepowo-zatorowa tętnic, nadciśnienie, nowotwory wątroby, choroby w przypadku, których związek ze stosowaniem złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego a wystąpieniem objawów lub pogorszeniem stanu zdrowia nie został ustalony: choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, padaczka, migrena, endometrioza, mięśniaki macicy, porfiria, uogólniony toczeń rumieniowaty, opryszczka ciężarnych, pląsawica Sydenhama, zespół hemolityczno-mocznicowy, żółtaczka cholestatyczna, ostuda.

Nie zgłaszano ciężkich, szkodliwych skutków po przedawkowaniu. Objawy, które mogą wystąpić w związku z przedawkowaniem to: nudności, wymioty oraz niewielkie krwawienia z dróg rodnych u młodych dziewcząt. Nie ma specyficznego antidotum, a dalsze leczenie powinno być objawowe.

Działanie antykoncepcyjne złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych wynika ze współdziałania różnych czynników, spośród których najważniejszym jest hamowanie owulacji i zmiany wydzieliny szyjki macicy. Oprócz zabezpieczenia przed ciążą, złożone doustne środki antykoncepcyjne posiadają szereg korzystnych właściwości, które oprócz negatywnych skutków mogą być użyteczne do podjęcia decyzji o wyborze metody kontroli urodzeń. Cykl miesiączkowy jest bardziej regularny, miesiączka jest często mniej bolesna a krwawienie jest mniej intensywne, czego wynikiem może być zmniejszenie częstości występowania niedoboru żelaza. W największym badaniu wieloośrodkowym (n=23 258 cykli), nieskorygowany indeks Pearla jest szacowany na 0,1 (95% przedział ufności 0,0-0,3). Ponadto 4,5% kobiet zgłaszało brak krwawienia z odstawienia, a 9,2% zgłaszało wystąpienie nieregularnego krwawienia po 6 cyklach.

1 tabl. zawiera 0,15 mg dezogestrelu oraz 0,02 mg lub 0,03 mg etynyloestradiolu.