Wielkość dawki zależy od stopnia ciężkości zakażenia, wrażliwości drobnoustroju wywołującego zakażenie, stanu pacjenta, wieku i mc. 1 mln j.m. odpowiada 600 mg benzylopenicyliny potasowej. Dorośli. Zwykle zalecana dawka: w ciężkich zakażeniach wywołanych przez paciorkowce i pneumokoki, jak zapalenie płuc, zapalenie wsierdzia, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych 12 do 24 mln j.m./dobę w dawkach podzielonych co 2-6 h. W ciężkich zakażeniach wywołanych przez gronkowce (wrażliwe na penicylinę) 5 do 24 mln j.m./dobę w dawkach podzielonych co 4-6 h. Ze względu na krótki okres półtrwania Penicillinum Crystallisatum podaje się w dawkach podzielonych zazwyczaj co 4-6 h z wyjątkiem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych/posocznicy, gdy antybiotyk powinien być podawany co 2 h. Zapalenie migdałków podniebiennych, zapalenie płuc, oskrzeli, ropniak, zapalenie osierdzia, przewlekłe zapalenie wsierdzia, wywołane przez paciorkowce, w tym również grupy A, pneumokoki, gronkowce: co najmniej 5 mln j.m do 24 mln j.m w zależności od zakażenia i stopnia ciężkości, w dawkach podzielonych, co 4-6 h.; w paciorkowcowym zapaleniu wsierdzia: 12-18 mln j.m. w dawkach podzielonych co 4-6 h lub we wlewie ciągłym przez 4-6 tyg. Meningokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub Posocznica: 24 mln j.m po 2 mln j.m co 2 h. Zakażenia skóry i tkanek miękkich: 2-4 mln j.m. co 4-6 h; stosować w połączeniu z klindamycyną, podawanie kontynuować do poprawy klinicznej pacjenta, pacjent bez gorączki przez 48-72 h. Błonica (w skojarzeniu z antytoksyną): 2-3 mln j.m, w dawkach podzielonych co 4-6 h przez 10-12 dni. Zapalenie tkanki łącznej (róża, cellulitis): 2-4 mln j.m. co 4 h; czas trwania kuracji 10 dni. Ostry rzut gorączki reumatycznej wywołany zakażeniem paciorkowcowym, zapalenie stawów: Streptococcus Grupa A (S. pyogenes), Streptococcus Grupa B (S. agalactiae): 2 mln j.m. co 4 h. Zapalenie kości i szpiku: Enterococcus spp (wrażliwe na penicylinę) lub paciorkowce 40β-hemolizujące): 20 do 24 mln j.m./dobę jako wlew ciągły lub w dawkach podzielonych co 4 h przez 6 tyg. Uwaga: U pacjentów z towarzyszącym zapaleniem wsierdzia wywołanym wrażliwym na penicylinę Enterococcus spp. zaleca się dodanie aminoglikozydu przez 4-6 tyg. Kiła ośrodkowego układu nerwowego, kiła narządu wzroku: 18-24 mln j.m./dobę i.v. podawana po 3-4 mln j.m. co 4 h, lub we wlewie ciągłym przez 10-14 dni. Zakażenia gardła, dolnych dróg oddechowych i narządów płciowych wywołane przez Fusobacterium spp.: 5-10 mln j.m. w dawkach podzielonych co 4-6 h. Wąglik: 8 mln j.m. w dawkach podzielonych co 6 h (mogą być wymagane wyższe dawki w zależności od wrażliwości organizmu). Borelioza: 18-24 mln j.m. w dawkach podzielonych, co 4 h, czas trwania leczenia 14-28 dni. Zakażenia wywołane przez Clostridium spp. (w tym tężec): 20 mln j.m./dobę w dawkach podzielonych co 4-6 h. Listerioza: dorośli 15-20 mln j.m. w dawkach podzielonych co 4-6 h/dobę przez 2-4 tyg. Promienica: 1-6 mln j.m./dobę, w dawkach podzielonych, co 4-6 h - promienica szyjno-twarzowa; 10-20 mln j.m./dobę, w dawkach podzielonych, co 4-6 h - promienica brzuszna. Profilaktyka okołoporodowa zakażeń paciorkowcowych grupy B (Streptococcus agalactiae): pierwsza dawka 5 mln j.m., następnie: 2,5 mln j.m. co 4 h aż do porodu. Dzieci. Noworodki: ≤ 7 dni: 25 000 do 50 000 j.m./kg mc. co 12 h domięśniowo lub dożylnie; >7 dni: 25 000 do 50 000 j.m./kg mc. co 8 h domięśniowo lub dożylnie. U noworodków o mc. <1 kg schemat dawkowania co 12 h może zostać utrzymany do ukończenia 2 tyg. życia. Niemowlęta i dzieci. Łagodne do umiarkowanych zakażenia: 100 000 do 150 000 j.m./kg mc./dobę w dawkach podzielonych co 4-6 h domięśniowo lub dożylnie (maks. 8 mln j.m./dobę). Ciężkie zakażenia: 200 000 do 300 000 j.m./kg mc./dobę w 4 do 6 dawkach podzielonych. Nie należy przekraczać dawki 24 mln j.m./dobę. Pacjenci z zaburzoną czynnością nerek: Cl_Cr 50-30 ml/min - dawka maks. 1 500 000 j.m. co 4 h; Cl_Cr 30-10 ml/min - dawka maks.1 000 000 j.m. co 4 h; Cl_Cr <10 - dawka maks. 500 000 j.m. co 8 h. Dawka uzupełniająca po hemodializie wynosi 500 000 j.m. Czas leczenia. Czas leczenia zależy od ciężkości i rodzaju zakażenia. W zakażeniach wywołanych przez paciorkowce grupy A leczenie należy prowadzić przynajmniej przez 10 dni.

Benzylopenicylinę można podawać domięśniowo (nie więcej niż 2 mln j.m. w 1 wstrzyk.) lub doż. (we wstrzyk. trwającym 3-5 minut lub w inf. doż.). Dawki powyżej 2 mln j.m. należy podawać doż. powoli (nie szybciej niż 500 000 j.m./min). Dawkę 20 mln j.m. i wyższe należy podawać tylko w inf. doż. Domięśniowe wstrzyknięcia penicylin należy wykonywać z dużą ostrożnością, by nie uszkodzić nerwów obwodowych lub naczyń krwionośnych. Podczas podawania dożylnego należy zachować ostrożność ze względu na możliwość wystąpienia zakrzepowego zapalenia żył. Roztwory penicyliny należy podawać zaraz po przygotowaniu. Instrukcja dotycząca sporządzania roztw. produktu leczniczego przed podaniem, patrz ChPL.

Nadwrażliwość na antybiotyki β-laktamowe.

U pacjentów leczonych penicyliną mogą wystąpić ciężkie reakcje nadwrażliwości, zwłaszcza u pacjentów uczulonych na wiele alergenów. Należy upewnić się, czy pacjent uczulony jest na penicylinę, cefalosporyny lub inne leki, oraz zebrać wywiad, czy u pacjenta występowały w przeszłości reakcje alergiczne, niezależnie od ich przyczyn. Brak danych z wywiadu co do nadwrażliwości na antybiotyki β-laktamowe nie jest dowodem, że taka nadwrażliwość u pacjenta nie występuje. Jeżeli podanie benzylopenicyliny jest niezbędne, pacjent w wywiadzie zgłasza występowanie w przeszłości reakcji alergicznych (niezależnie od czynnika wywołującego), a preparat do diagnostyki nadwrażliwości na ten lek jest dostępny, należy wykonać próbę zgodnie z instrukcją stosowania preparatu. Nie zaleca się wykonywania próby z użyciem penicyliny, ponieważ podanie zbyt wysokiej dawki może prowadzić do wstrząsu, a nawet śmierci pacjenta. Jeśli u pacjenta wystąpi wstrząs anafilaktyczny lub obrzęku naczynioruchowy, w pierwszej kolejności należy podać epinefrynę, następnie lek przeciwhistaminowy, a jako ostatni - kortykosteroid. Należy również monitorować podstawowe czynności życiowe (oddech, tętno, ciśnienie tętnicze krwi). Produkt zawiera potas - dawka 1 mln j.m. zawiera 63 mg potasu. Podawanie dużych dawek benzylopenicyliny w postaci soli potasowej (10-100 mln j.m./dobę) i/lub długotrwałe stosowanie może spowodować ostre zatrucie potasem, zwłaszcza u osób z zaburzoną czynnością nerek. Zawartość potasu należy brać pod uwagę u pacjentów z osłabioną czynnością nerek i u pacjentów kontrolujących zawartość potasu w diecie. U pacjentów z zaburzoną czynnością nerek benzylopenicylina podana w dużych dawkach może osiągać w OUN stężenie, które może powodować podrażnienie mózgu, drgawki, śpiączkę. U niektórych pacjentów podczas leczenia kiły może pojawić się odczyn Jarischa-Herxheimera, którego objawami jest gorączka, uczucie ogólnego rozbicia, ból głowy. Najczęściej występuje podczas leczenia wczesnej kiły. Pojawienie się powyżej opisanych objawów w leczeniu wczesnej kiły nie stanowi zagrożenia. U pacjentów w późnym stadium choroby ze zmianami narządowymi reakcja Jarischa-Herxheimera występuje bardzo rzadko, ale pojawienie się jej w tym stadium może spowodować zaostrzenie choroby i w konsekwencji przyczynić się do ciężkich powikłań. Podawanie antybiotyków może być przyczyną nadmiernego rozwoju niewrażliwych bakterii lub grzybów. Jeśli podczas leczenia penicyliną u pacjenta rozwiną się nowe zakażenia grzybicze lub bakteryjne, antybiotyk należy natychmiast odstawić i wdrożyć odpowiednie leczenie. Jeśli u pacjenta wystąpi ciężka, uporczywa biegunka, należy wziąć pod uwagę możliwość rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy (w większości przypadków wywołanego przez Clostridium difficile). Należy wówczas przerwać podawanie benzylopenicyliny i rozpocząć odpowiednie leczenie. Stosowanie środków hamujących perystaltykę jest przeciwwskazane. U pacjentów z zaburzoną czynnością nerek lub chorobami układu sercowo-naczyniowego należy rozważyć zmniejszenie dawki. U pacjentów otrzymujących duże dawki penicyliny zaleca się kontrolowanie czynności nerek, wątroby i układu krwiotwórczego. U pacjentów otrzymujących doż. duże dawki penicyliny może wystąpić fałszywie dodatni wynik testów Coombs’a. Brak danych dotyczących wpływu benzylopenicyliny na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń mechanicznych.

Probenecyd podany jednocześnie z penicyliną zwiększa stężenie antybiotyku w surowicy. Leki wypierające penicylinę z połączeń z białkami mogą powodować zwiększenie jej stężenia w surowicy. Podawanie penicyliny z antybiotykami o działaniu bakteriostatycznym, jak erytromycyna, tetracyklina, może zmniejszać bakteriobójcze działanie penicylin. Podczas leczenia penicyliną zmniejsza się skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych. Podczas leczenia zaleca się stosowanie dodatkowych skutecznych metod antykoncepcji.

Z uwagi na brak odpowiednio liczebnych, dobrze kontrolowanych badań u kobiet ciężarnych, benzylopenicylina może być stosowana u kobiet w ciąży jedynie w przypadku zdecydowanej konieczności. Benzylopenicylina w niewielkich ilościach przenika do mleka matki, dlatego podczas podawania benzylopenicyliny kobietom w okresie karmienia piersią należy zachować ostrożność. Badania przeprowadzone na szczurach, myszach i królikach otrzymujących penicylinę w znacznie większych dawkach od przeciętnych dawek stosowanych u ludzi, nie wykazały teratogennego działania leku. Antybiotyk nie wpływał na płodność ani nie powodował uszkodzenia płodu. Dotychczasowe obserwacje u kobiet, które podczas ciąży przyjmowały penicylinę, również potwierdzają brak negatywnych oddziaływań penicyliny na płód.

Zakażenia i zarażenia pasożytnicze: (nieznana) kandydoza skóry i błon śluzowych. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (rzadko) neutropenia, eozynofilia, małopłytkowość, niedokrwistość hemolityczna, zwłaszcza u pacjentów, którym podawano duże dawki benzylopenicyliny. Zaburzenia układu immunologicznego: (bardzo rzadko) ciężkie reakcje nadwrażliwości, w tym obrzęk naczynioruchowy, zespół choroby posurowiczej, wstrząs anafilaktyczny; (nieznana) odczyn Jarischa-Herxheimera, którego objawami są gorączka, uczucie ogólnego rozbicia, ból głowy może niekiedy pojawić się u pacjentów podczas leczenia kiły. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (niezbyt często) wysypki, świąd, pokrzywka; (bardzo rzadko) ciężkie reakcje skórne, takie jak zespół Stevens-Johnsona, martwica toksycznorozpływna naskórka, pęcherzowe złuszczające zapalenie; (nieznana) rumień wielopostaciowy. Zaburzenia układu nerwowego: (nieznana) przemijająca nadmierna ruchliwość, pobudzenie, niepokój, senność, stan dezorientacji, zawroty głowy - ustępują po odstawieniu antybiotyku. Objawy zatrucia potasem, takie jak wzmożone odruchy, drgawki, śpiączka mogą pojawić się u pacjentów z niewydolnością nerek i/lub przyjmujących duże dawki benzylopenicyliny potasowej. Zaburzenia serca: (bardzo rzadko) arytmia. Zaburzenia żołądka i jelit: (nieznana) rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego - może pojawić się podczas lub po zakończeniu leczenia. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (nieznana) niewielkie, przemijające zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (bardzo rzadko) zwiększenie stężenia azotu mocznikowego, kreatyniny, śródmiąższowe zapalenie nerek, głównie u pacjentów otrzymujących dożylnie duże dawki antybiotyku lub u pacjentów z już istniejącymi zaburzeniami czynności nerek. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (nieznana) zaczerwienienie, zwłóknienie, atrofia, zakrzepowe zapalenie żył w miejscu wstrzyk., zwłaszcza po wielokrotnych podaniach.

Przedawkowanie penicyliny może doprowadzić do podrażnienia ośrodkowego układu nerwowego i wystąpienia drgawek. W przypadku przedawkowania antybiotyk należy odstawić, monitorować podstawowe czynności życiowe (oddech, tętno, ciśnienie tętnicze) i w razie konieczności zastosować leczenie objawowe. Benzylopenicylina może być usunięta z organizmu podczas hemodializy.

Benzylopenicylina jest antybiotykiem z grupy β-laktamów. Bakteriobójczy mechanizm działania penicyliny polega na hamowaniu biosyntezy ściany komórkowej młodych, namnażających się komórek bakterii. W wyniku blokowania aktywności transpeptydazy penicylina hamuje tworzenie wiązań pomiędzy pentapeptydami mukopolisacharydu ściany komórkowej bakterii. W dalszym etapie, na skutek aktywacji hydrolaz komórkowych dochodzi do lizy komórki bakteryjnej. Zakres działania przeciwbakteryjnego benzylopenicyliny in vitro obejmuje: gronkowce (z wyjątkiem szczepów wytwarzających penicylinazę), paciorkowce (grupa A, C, G, H, L i M) i pneumokoki. Działa również na Neisseria gonorrhoeae, Corynebacterium diphtheriae, Bacillus anthracis, Clostridium spp., Actinomyces bovis, Streptobacillus moniliformis, Listeria monocytogenes, Leptospira. Treponema pallidum wykazuje bardzo dużą wrażliwość na bakteriobójcze działanie benzylopenicyliny. Niektóre szczepy pałeczek Gram-(-), np. większość szczepów Escherichia coli, wszystkie szczepy Proteus mirabilis, Salmonella i Shigella oraz niektóre szczepy Aerobacter aerogenes i Alcaligenes faecalis, są wrażliwe bądź umiarkowanie wrażliwe na penicylinę, ale tylko w wysokich stężeniach, uzyskiwanych po podaniu dożylnym. Oporność na benzylopenicylinę wykazują gronkowce wytwarzające penicylinazę (70-95% wszystkich szczepów). Benzylopenicylina nie wnika do wnętrza komórki, a zatem nie działa na drobnoustroje wewnątrzkomórkowe.

1 fiolka zawiera 1 000 000 j.m., 3 000 000 j.m. lub 5 000 000 j.m. benzylopenicyliny potasowej.